JELEŃ SZLACHETNY
W populacjach ustabilizowanych należy prowadzić gospodarowanie populacjami jelenia szlachetnego według poniższych zasad i z uwzględnieniem podanych wskaźników.
Struktura płci
Pożądana struktura płci powinna kształtować się w przedziale od 1:1 do 1:1,5 na korzyść łań.
Przyrost zrealizowany
W zależności od struktury płci, presji drapieżników, kłusownictwa i innych czynników wpływających na ubytki, przyrost zrealizowany może kształtować się w przedziale od 10 -30% stanu wiosennego populacji. W uzasadnionych przypadkach np. straty wywołane przez wilki, klęski żywiołowe, przyrost zrealizowany może wynosić mniej niż 10%.
Zagęszczenie
Za optymalne zagęszczenie, pozwalające na prowadzenie właściwej gospodarki jeleniem, uważa się zagęszczenie wynoszące 15-35 osobników na 1000 ha powierzchni leśnej obwodu. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się zagęszczenie do 50 osobników na 1000 ha powierzchni leśnej obwodu.
Struktura pozyskania
Plan odstrzału musi wynikać z rzeczywistego stanu populacji i nie może być prostym przełożeniem wskaźników modelowych. W populacjach o zachwianej strukturze wiekowej, w grupie jeleni - byków i przewadze osobników w I klasie, a taką sytuację obserwujemy w większości łowisk w Polsce, należy podjąć zdecydowane kroki prowadzące do zmiany tej sytuacji.
Winno to nastąpić poprzez ochronę byków prawidłowo rozwijających się w II klasie wieku oraz ograniczenie nadmiernego odstrzału w klasie I. Odstrzał w I klasie wieku nie może w żadnym przypadku przekraczać 50% stanu jeleni - byków przeznaczonych do odstrzału w danym sezonie, a tym samym niedopuszczalnym jest, aby jelenie - byki były zamiennie realizowane w innych niż zaplanowane klasach wiekowych. Jednocześnie należy stwierdzić, że niezrealizowanie planu odstrzału w danym sezonie jeleni - byków nie powinno skutkować w najbliższych 3-5 latach sankcjami, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie.
W zależności od aktualnego w danej populacji stanu struktury wiekowej w grupie jeleni - byków, należy w najbliższych 3-5 latach obniżyć odstrzał byków nawet o 30% aktualnie realizowanego pozyskania, zarazem realizując odstrzał w grupie łań na dotychczasowym poziomie. Przy odstrzale łań szczególną uwagę należy zwracać na rozpoznanie łani - licówki - i w żadnym wypadku nie dokonywać jej odstrzału.
Struktura pozyskania jelenia szlachetnego winna wynosić:
a)   w grupach płciowo - wiekowych:
-     byki                                      30 - 40%
-     łanie                                     40 - 50%
-     cielęta                                  do 30%
b)   w klasach wieku byków:
-     I klasa wieku (1-4 poroże, 2-5 rok życia)                                           30 - 50%
-     II klasa wieku (5-9 poroże, 6- 10 rok życia)                                        30 - 50%
-     III klasa wieku (10 poroże i powyżej, 11 rok życia i starsze)                      do 20%

           Kryteria oceny prawidłowości odstrzału byków jelenia szlachetnego
 

 
           
 
Klasa wieku
Poroże rok życia
Opis poroża
Ocena
  
 
1 klasa wieku
1 poroże 2 rok życia
- szpicaki o długości tyk do 20 cm, tj. do średniej długości łyżek                                                                 - szpicaki o długości tyk powyżej 20 cm do 30 cm, tj. do 1,5 długości łyżek                                                           - szpicaki o długości tyk powyżej 30 cm, tj. powyżej 1,5 długości łyżek oraz szpicaki o tykach rozwidlonych i koronne - niezależnie od długości
O X XX
  
 
2 poroże 3 rok życia
- ósmaki nieregularne i poniżej tej formy, - ósmaki regularne,                                            - byki powyżej regularnego ósmaka,
o
X XX
  
 
3 i 4 poroże 4 - 5 rok życia
- wszystkie byki niekoronne,                         - wszystkie byki jednostronnie koronne,        - wszystkie byki obustronnie koronne
o
X XX
  
 
II klasa wieku
5-9 poroże
6-10 rok życia
IV rejon hodowlany - Lubichowski N-ctwa Lubichowo,Kaliska,Kościerzyna, Lipusz - wszystkie byki niekoronne i jednostronnie koronne bez względu na masę poroża oraz obustronnie koronne o masie poroża do 3,5 kg włącznie
 - byki obustronnie koronne o masie poroża od 3,51 kg do 4 kg,                                                                         - byki obustronnie koronne o masie poroża powyżej 4 kg.                                                                                 - Pozostałe rejony hodowlane                                        - wszystkie byki niekoronne i jednostronnie koronne bez względu na masie poroża oraz byki obustronnie koronne o masie poroża do 4,0 kg włącznie
0

X


XX



0

  
 
III klasa wieku
10 poroże i powyżej 11 rok życia i starsze
- byki obustronnie koronne o masie poroża od 4,01 kg do 4,50 kg włącznie                                      ---   byki obustronnie koronne o masie poroża powyżej 4,50 kg
X
 XX
0 X XX
  
 
Wszystkie rejony hodowlane
wszystkie byki niekoronne i jednostronnie koronne oraz obustronnie koronne o masie poroża poniżej 5,5 kg oraz prawidłowo wykonany odstrzał łowny,                           - byki obustronnie koronne o masie poroża powyżej 5,5 kg lecz niemedalowe pozyskane na odstrzał selekcyjny,  -byki obustronnie koronne medalowe pozyskane na odstrzał selekcyjny.
  
           
 
Ustalenia dodatkowe
1.   Za byka łownego uznaje się byka w III klasie wieku (w 11 roku życia i starszego) o prawidłowo ukształtowanym porożu (obustronnie koronnego), o masie wieńca powyżej .5,5 kg.
2.   Za odnogę uznaje się każdy odrostek o długości powyżej 3 cm w I klasie wieku oraz powyżej 5 cm w II i III klasie wieku.
3.   Pozyskanie myłkusa i szydlarza uznawane jest zawsze za odstrzał prawidłowy bez względu na przyznaną do odstrzału klasę wieku i nie przyznaje się za nie punktów niebieskich.
4.   Podawana masa poroża jest masą brutto (wieniec z czaszką bez żuchwy).
Selekcja łań i cieląt.
Pozyskanie łań i cieląt należy prowadzić poprzez odstrzał sztuk o masie tuszy mniejszej niż przeciętna w rejonie hodowlanym, łań starych i późno urodzonych cieląt. Jako zasadę należy przyjąć, że strzelając cielę z chmary, należy w pierwszej kolejności wybrać sztukę najsłabszą. Jeżeli istnieje konieczność odstrzału łani i jej cielaka, to jako bezwzględną zasadę należy przyjąć, że w pierwszej kolejności strzelamy cielę a ewentualnie potem łanię -nigdy odwrotnie.

strona główna | statut | zarząd | z życia  koła  | historia koła | prawo łowieckie