80-288  Gdańsk   ul. Jaśkowa Dolina 114      tel./fax (0-58) 341-56-87       e-mail: pzlzogd@wp.pl Konto: Bank Zachodni WBK SA, V O.Gdańsk,nr  85 1090 1098 0000 0000 0901 5553

  Gdańsk VIII.2005

                                         Koła  łowieckie

                                          Gdańskiego Okręgu  P.Z.Ł.

                                          w s z y s t k i e

  W załączeniu  przesyłamy  do wiadomości  i  stosowania załącznik   do  uchwały   Naczelnej  Rady  Łowieckiej  Nr 1/2005  z   dnia   22  lutego 2005r.,  „ZASADY SELEKCJI OSOBNICZEJ  I  POPULACYJNEJ ZWIERZĄT ŁOWNYCH W POLSCE  ORAZ   ZASADY  POSTEPOWANIA PRZY OCENIE PRAWIDLOWOSCI   ODSTRZAŁU „    w    odniesieniu   do populacji  jelenia szlachetnego ,daniela i dzika  (kryteria dot .   populacji    sarny   zostały    rozesłane  w terminie wcześniejszym)  uzupełnione  wg otrzymanych  kompetencji .

W  trakcie  uzgodnień  zgłoszono szereg cennych  w tym także    krytycznych    uwag  ,  zwłaszcza  zawartych   w opiniach  RDLP Gdańsk . Nie zostały  one  uwzględnione w całości , z uwagi  na brak uprawnień do wprowadzania istotnych   zmian   w treści uchwały  NRŁ ,  zwłaszcza  w odniesieniu  do kryteriów  selekcji  osobniczej , jednakże zostały przekazane  do Naczelnej Rady Łowieckiej .

Z   uwagi    na  wspomniane  uwarunkowania  pragniemy serdecznie    zaapelować    do zarządów  kół  łowieckich , Kolegów  łowczych  kół  i  wszystkich  selekcjonerów   o dobrowolne oszczędzanie  w  drugiej klasie wieku jeleni –   byków    jednostronnie koronnych   o    dużej  masie  poroża  ( ponad 5 kg  dla IV  rejonu  hodowlanego   oraz ponad 6 kg dla pozostałych rejonów ) a w  szczególności medalowych  .  Taka   polityka   hodowlana   pozwoli   na osiągnięcie   tym    osobnikom   optimum   rozwojowego stwarzając  szansę na wartościowsze trofea w klasie III oraz   z    pewnością   wpłynie   na   ożywienie przebiegu  rykowisk.

                                                                          Darz Bór !                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

                                    Załącznik do uchwały NRŁ nr 1/2005 z dnia 22 lutego 2005r.

ZASADY SELEKCJI OSOBNICZEJ I POPULACYJNEJ ZWIERZĄT ŁOWNYCH W POLSCE ORAZ ZASADY POSTĘPOWANIA PRZY OCENIE PRAWIDŁOWOŚCI ODSTRZAŁU

 Wstęp

            Zgodnie z ustawą Prawo łowieckie z 1995 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 i Nr 113, poz. 984 oraz z 2004 r. Nr 92, poz. 880; Nr 172, poz. 1802, Nr 173, poz. 1808) do zadań Polskiego Związku Łowieckiego należy ustalanie kierunków i zasad rozwoju łowiectwa, zasad selekcji populacyjnej i osobniczej zwierząt łownych.

            Niniejsze zasady dotyczą zwierzyny grubej i odnoszą się do selekcji osobniczej i populacyjnej realizowanej w ustabilizowanych zwierzostanach. Gospodarowanie zwierzyną w łowiskach o zachwianej strukturze może odbiegać od prezentowanych zasad selekcji populacyjnej, w okresie dochodzenia do ustabilizowania populacji.

Prowadząc nowoczesną gospodarkę łowiecką populacjami zwierząt łownych, należy stale pamiętać, że priorytetem w jej realizacji jest, zgodnie z Ustawą m.in. konieczność utrzymywania właściwej struktury płciowej i wiekowej oraz liczebności populacji zwierzyny dla zapewnienia równowagi ekosystemów oraz realizacji głównych celów gospodarczych w rolnictwie, leśnictwie i rybactwie.

Ustalając łowieckie rejony hodowlane w 1997 r. zakładano wdrożenie realizacji zasady wielkoobszarowego planowania łowieckiego w gospodarce łowieckiej. Z całą pewnością zasada ta jest słuszna w odniesieniu do niektórych gatunków zwierzyny grubej, takich jak: jeleń, dzik czy łoś i w odniesieniu do nich należy ją wprowadzić do praktyki łowieckiej.

Jednym z ważnych zadań jest również przygotowanie i wdrożenie systemu organizacji i monitoringu gospodarki łowieckiej w Polsce, które stanowić będą niezbędny element skutecznego wdrażania uchwalonych przez NRŁ „Zasad selekcji populacyjnej i osobniczej zwierząt łownych”.

Niniejsze „Zasady……” są zasadami, które po uzupełnieniu i uszczegółowieniu w poszczególnych okręgach PZŁ przez zespoły składające się z przedstawicieli PZŁ, wojewodów i dyrektorów RDLP, stanowić będą szczegółowe zasady dla każdego okręgu PZŁ w zakresie selekcji populacyjnej i osobniczej oraz kryteria odstrzału dla poszczególnych gatunków zwierzyny grubej.

Zespoły te powinny również dokonać analizy wieloletnich łowieckich planów hodowlanych (WŁPH) i wytyczyć główne kierunki gospodarowania zwierzyną w ramach funkcjonujących do 2007 r. WŁPH. W przypadku zaistnienia takiej potrzeby zespoły te wystąpią do właściwych dyrektorów RDLP z wnioskami o dokonanie korekt WŁPH dla poszczególnych obwodów.

Sposób powoływania okręgowych komisji oceny prawidłowości odstrzałów samców zwierzyny płowej i muflonów, zespołów oceniających oraz szczegółowe ustalenia w sprawie oceny i znakowania trofeów ocenionych, określi zarządzenie Zarządu Głównego PZŁ, podobnie jak udział przedstawicieli PZŁ w zespołach oceniających w obwodach zarządzanych przez ALP i ANR.

Przedstawione dalej „Zasady selekcji populacyjnej i osobniczej zwierząt łownych” odnoszą się, jak zaznaczono wcześniej, do populacji ustabilizowanych. Ich ramy pozwalają na w miarę nieskrępowane korzystanie z nich, zarówno z punktu widzenia kryteriów selekcji, jak i gospodarowania gatunkami zwierzyny grubej w konkretnych łowiskach. Wymaga to jednak stworzenia stałego monitoringu gospodarowania zwierzyną i jej jakości osobniczej. Umożliwi to określenie jakości populacji w kolejnych okresach stosowania zasad, a tym samym da podstawę do rzetelnej ich oceny w kolejnych dekadach.

..

JELEŃ  SZLACHETNY

W populacjach ustabilizowanych należy prowadzić gospodarowanie populacjami jelenia szlachetnego według poniższych zasad i z uwzględnieniem podanych wskaźników.

Struktura płci

Pożądana struktura płci powinna kształtować się w przedziale od 1:1 do 1:1,5 na korzyść łań.

Przyrost zrealizowany

W zależności od struktury płci, presji drapieżników, kłusownictwa i innych czynników wpływających na ubytki, przyrost zrealizowany może kształtować się w przedziale od 10 – 30% stanu wiosennego populacji. W uzasadnionych przypadkach np. straty wywołane przez wilki, klęski żywiołowe, przyrost zrealizowany może wynosić mniej niż 10%.

Zagęszczenie

Za optymalne zagęszczenie, pozwalające na prowadzenie właściwej gospodarki jeleniem, uważa się zagęszczenie wynoszące 15 ‑ 35 osobników na 1000 ha powierzchni leśnej obwodu. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się zagęszczenie do 50 osobników na 1000 ha powierzchni leśnej obwodu.

Struktura pozyskania

Plan odstrzału musi wynikać z rzeczywistego stanu populacji i nie może być prostym przełożeniem wskaźników modelowych. W populacjach o zachwianej strukturze wiekowej, w grupie jeleni – byków i przewadze osobników w I klasie, a taką sytuację obserwujemy w większości łowisk w Polsce, należy podjąć zdecydowane kroki prowadzące do zmiany tej sytuacji.

Winno to nastąpić poprzez ochronę byków prawidłowo rozwijających się w II klasie wieku oraz ograniczenie nadmiernego odstrzału w klasie I. Odstrzał w I klasie wieku nie może w żadnym przypadku przekraczać 50% stanu jeleni – byków przeznaczonych do odstrzału w danym sezonie, a tym samym niedopuszczalnym jest, aby jelenie – byki były zamiennie realizowane w innych niż zaplanowane klasach wiekowych. Jednocześnie należy stwierdzić, że niezrealizowanie planu odstrzału w danym sezonie jeleni – byków nie powinno skutkować w najbliższych 3 ‑ 5 latach sankcjami, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie.

W zależności od aktualnego w danej populacji stanu struktury wiekowej w grupie jeleni – byków, należy w najbliższych 3 – 5 latach obniżyć odstrzał byków nawet o 30% aktualnie realizowanego pozyskania, zarazem realizując odstrzał w grupie łań na dotychczasowym poziomie. Przy odstrzale łań szczególną uwagę należy zwracać na rozpoznanie łani – licówki – i w żadnym wypadku nie dokonywać jej odstrzału.

Struktura pozyskania jelenia szlachetnego winna wynosić:

a)      w grupach płciowo - wiekowych:

-          byki        30 - 40%

-          łanie        40 - 50%

-          cielęta        do   30%

b)      w klasach wieku byków:

-          I klasa wieku (1 – 4 poroże, 2 – 5 rok życia)             30 - 50%

-          II klasa wieku (5 – 9 poroże, 6 – 10 rok życia)             30 - 50%

-          III klasa wieku (10 poroże i powyżej, 11 rok życia i starsze)                      do   20%

             Kryteria oceny prawidłowości odstrzału byków jelenia szlachetnego

Ustalenia dodatkowe

1.      Za byka łownego uznaje się byka w III klasie wieku (w 11 roku życia i starszego) o prawidłowo ukształtowanym porożu (obustronnie koronnego), o masie wieńca powyżej .5,5  kg.

2.      Za odnogę uznaje się każdy odrostek o długości powyżej 3 cm w I klasie wieku oraz powyżej 5 cm w II i III klasie wieku.

3.      Pozyskanie myłkusa i szydlarza uznawane jest zawsze za odstrzał prawidłowy bez względu na przyznaną do odstrzału klasę wieku i nie przyznaje się za nie punktów niebieskich.

4.      Podawana masa poroża jest masą brutto ( wieniec z czaszką, bez żuchwy).

Selekcja łań i cieląt.

Pozyskanie łań i cieląt należy prowadzić poprzez odstrzał sztuk o masie tuszy mniejszej niż przeciętna w rejonie hodowlanym, łań starych i późno urodzonych cieląt. Jako zasadę należy przyjąć, że strzelając cielę z chmary, należy w pierwszej kolejności wybrać sztukę najsłabszą. Jeżeli istnieje konieczność odstrzału łani i jej cielaka, to jako bezwzględną zasadę należy przyjąć, że w pierwszej kolejności strzelamy cielę a ewentualnie potem łanię – nigdy odwrotnie.

.

DANIEL

            Zaleca się preferowanie intensywnego gospodarowania populacjami daniela w niezbyt dużych kompleksach leśnych, w których tylko nielicznie występuje jeleń i to szczególnie o słabej jakości osobniczej. Dotyczy to przede wszystkim Wielkopolski, Kujaw, Pomorza i Opolszczyzny.

Daniele występują w naszych łowiskach przeważnie w izolowanych populacjach. Celowe zatem byłoby utworzenie zwartego zasięgu ich występowania w określonych rejonach poprzez przeprowadzenie odpowiednich introdukcji. Działania te poprzedzone winny być każdorazowo oceną jakości środowiska. Ważny jest również fakt, że nie stwierdzono dotychczas sugerowanego często konfliktu (dysoperacji) między jeleniem i danielem na terenach ich występowania w dużych kompleksach leśnych. Należy jednak unikać introdukcji danieli do dużych kompleksów leśnych, gdzie jeleń szlachetny ma dobre warunki do funkcjonowania populacji i jest tam trwałym elementem istniejącej fauny.

Struktura płci

Powinna docelowo w populacjach ustabilizowanych wynosić 1:1,5 na korzyść łań. Większy udział łań dotyczyć może tylko niewielkich populacji (lub raczej ugrupowań osobników) introdukowanych, gdzie celem jest uzyskanie możliwie szybkiego wzrostu liczebności. W takich przypadkach struktura pozyskania może odbiegać od ramowych zasad gospodarowania populacjami daniela.

Zagęszczenie

W korzystnych warunkach środowiskowych zagęszczenie może wynosić około 30 - 35 osobników na 1000 ha powierzchni leśnej obwodu.

Przyrost zrealizowany we właściwie funkcjonujących populacjach, powinien kształtować się na poziomie 25 – 30% stanu wiosennego populacji.

Struktura pozyskania:

a)      w grupach płciowo - wiekowych

-               byki       30 -  40%

-               łanie       do    50%

-               cielęta       10 – 20%

b)      w klasach wieku danieli byków

-                I klasa wieku (1-2 poroża; 2-3 roku życia)       30 – 40%

-                II klasa wieku (3-6 poroża; 4-7 roku życia)       40 -  50%

-                III klasa (7 poroże i dalsze; 8 rok życia i starsze)       do    20%

Kryteria oceny prawidłowości odstrzału danieli - byków

Ustalenia dodatkowe:

1.      Za byka łownego uznaje się regularnego łopatacza w 8 roku życia i starszego o prawidłowo ukształtowanych łopatach.

2.      Ilekroć w kryteriach mowa jest o masie poroża dotyczy to masy poroża brutto tj. masy poroża z pełną czaszką i bez żuchwy.

3.      Za selekcyjne uznaje się wszystkie myłkusy i szydlarze w każdej klasie wieku i nie przyznaje się za ich odstrzał punktów niebieskich.

4.      Podawana masa poroża jest masą brutto (łopaty z czaszką, bez żuchwy).

            Selekcja łań i cieląt

Pozyskanie łań i cieląt należy prowadzić poprzez odstrzał sztuk o masie tuszy mniejszej niż przeciętna w rejonie hodowlanym łań starych i późno urodzonych cieląt. Jako zasadę należy przyjąć, że strzelając cielę z chmary, należy w pierwszej kolejności wybrać sztukę najsłabszą. Jeżeli istnieje konieczność odstrzału łani i jej cielaka, to jako bezwzględną zasadę należy przyjąć, że w pierwszej kolejności strzelamy cielę a ewentualnie potem łanię – nigdy odwrotnie..

DZIK

Struktura płciowa

Należy dążyć do uzyskania struktury płci u dzików dorosłych w proporcji co najmniej 1:1, lub z niewielką przewagą osobników męskich.

Zagęszczenie

Trudno jest wyznaczyć optymalne, czy dopuszczalne wskaźniki zagęszczenia populacji, o tym bowiem decyduje przede wszystkim poziom szkód w uprawach rolnych limitujący możliwości finansowe dzierżawców lub zarządców obwodów łowieckich. Z punktu widzenia ochrony lasu zagęszczenie powinno być nawet wysokie, gdyż szkody w drzewostanach są minimalne, a dzik jest przede wszystkim bioindykatorem zagrożenia lasu przez niektóre owady oraz w znacznym stopniu może ograniczyć ich gradacje. 

Przyrost zrealizowany

W naszych warunkach wynosi od 50 do 150% stanu wiosennego populacji (choć bardziej poprawnym określeniem byłoby – stanu przedrozrodczego, gdyż wyproszenia zdarzają się często już zimą). Dolny wskaźnik przyrostu dotyczy wyłącznie niektórych terenów o surowych warunkach klimatycznych i występowaniu dużych drapieżników, tzn. przede wszystkim wilka.

            Na takim samym poziomie powinno planować się wysokość rocznego pozyskania.

Podczas odstrzału należy dążyć do pozyskania przede wszystkim osobników żeńskich z wyjątkiem loch (tj.  samic w 3 roku życia i starszych).

Struktura pozyskania według grup wiekowych:

-         warchlaki                                 40 – 60%

-         przelatki                                   20 – 40%

-         starsze niż 2-letnie             do    20%

§               Warchlaki - to dziki w pierwszym roku życia (do ukończenia 12 miesiąca). W praktyce za górną granicę przedziału uznaje się koniec roku gospodarczego, czyli 31 marca, choć pewna część osobników z tej klasy może być już nieco starsza.

§               Przelatki - to osobniki od 13-go do 24-go miesiąca życia (z zastrzeżeniem jak u warchlaków).

Ustalenia dodatkowe

1.            Zaleca się oszczędzanie mocnych przelatków, które np. w roku nasiennym dębów i buków mogą późną jesienią osiągnąć masę tuszy 60 – 70 kg.

2.            Konieczne jest wprowadzenie zasady oszczędzania wycinków - samców w 3‑4 roku życia, które nie mogą jeszcze prezentować prawie żadnych wartości trofeowych.

Zasady postępowania przy ocenie prawidłowości odstrzału samców zwierzyny płowej oraz zasady postępowania z ocenionymi trofeami łowieckimi

I. Uwagi ogólne:

1)      ocena prawidłowości odstrzału samców zwierzyny płowej oraz muflonów - zwana dalej oceną prawidłowości odstrzału - dokonywana jest przez członków okręgowych komisji powołanych przez okręgowe rady łowieckie. Bezpośredniej oceny dokonują składy oceniające powoływane każdorazowo przez zarządy okręgowe , z uwzględnieniem przepisu art. 42 d Ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. nr 42 poz. 372 z późn. zmianami);

2)      właściwymi dla dokonania oceny prawidłowości odstrzału są składy oceniające komisji okręgu, w którym pozyskana została zwierzyna. Zasada ta dotyczy także obwodów łowieckich zarządzanych przez Polski Związek Łowiecki;

3)      oceny prawidłowości odstrzału dokonywane są w zależności od potrzeb nie rzadziej jednak niż raz do roku;

4)      o wynikach oceny prawidłowości odstrzału skład oceniający powiadamia zarząd okręgowy, a ten w przypadku stwierdzenia odstrzału ocenionego na punkt lub punkty czerwone, niebieskie bądź żółte, powiadamia zainteresowanego na piśmie;

5)      od oceny dokonanej przez składy oceniające, z wyjątkiem przypadków za które przyznano punkty żółte, zainteresowanemu przysługuje odwołanie do komisji odwoławczej, w terminie 14 dni od dnia powiadomienia o wynikach oceny;

6)      w trakcie rozpatrywania odwołania przez komisję odwoławczą winien być obecny przedstawiciel składu dokonującego oceny;

7)      o końcowych wynikach pracy zespołu oceniającego lub komisji odwoławczej, w przypadku oceny oznaczonej punktem lub punktami czerwonymi, niebieskimi bądź żółtymi, właściwy dla miejsca dokonania oceny zarząd okręgowy zawiadamia zarząd okręgowy właściwy dla miejsca zamieszkania zainteresowanego myśliwego przesyłając stosowne arkusze oceny prawidłowości odstrzału;

8)      w przypadku stwierdzenia niezgodności odstrzału z zasadami selekcji osobniczej lub naruszenia zasad postępowania z trofeami łowieckimi w stosunku do myśliwego stosowane są kary porządkowe przewidziane statutem;

9)      kary porządkowe nakłada zarząd okręgowy właściwy dla miejsca zamieszkania myśliwego, na podstawie arkuszy, o których mowa w pkt 7, a w przypadku pozyskania w obwodach łowieckich pozostających poza zarządem Polskiego Związku Łowieckiego także na wniosek zarządu okręgowego właściwego dla miejsca pozyskania zwierzyny;

10)  o nałożeniu kar porządkowych zarząd okręgowy informuje  zarząd okręgowy właściwy dla położenia obwodu, w którym pozyskana została zwierzyna oraz koła łowieckie, których członkiem jest myśliwy, a także koło, w obwodzie którego pozyskana została zwierzyna;

11)  komisje oceny prawidłowości odstrzału  są zobowiązane  do trwałego oznakowania trofeum poprzez nawiercanie w prawym możdżeniu  otworu o średnicy 3-6 mm. W przypadku dokonanej oceny na punkty czerwone lub niebieskie odpowiednio oznakowana żuchwa podlega zdeponowaniu przez okres do 6 miesięcy. Wszystkie żuchwy niezależnie od oceny podlegają trwałemu oznakowaniu.

12)  w uzasadnionych przypadkach takich jak:

a)            uchylenie się od obowiązku przedłożenia trofeum do oceny,

b)            świadome wprowadzanie w błąd komisji oceny,

c)            notoryczne wykonywanie odstrzałów nieprawidłowych i nagannych

właściwy zarząd okręgowy kieruje sprawę na drogę postępowania dyscyplinarnego przed rzecznikiem dyscyplinarnym.

II. Ocena prawidłowości odstrzału:

1)        przy dokonywaniu prawidłowości odstrzału zespół dokonujący oceny stosuje poniższą punktację:

- odstrzał prawidłowy                1 pkt zielony                (O),

- odstrzał nieprawidłowy                1 pkt czerwony                (X),

- odstrzał naganny                2 pkt czerwone                (XX),

- odstrzał zrealizowany w klasie wieku niezgodnej z wydanym upoważnieniem

               1 pkt niebieski                (N),

- trofea  spreparowane niestarannie bądź w sposób uniemożliwiający ocenę

               1 do 2 pkt żółtych                (Z-ZZ),

- nie przekazanie trofeów do oceny                2 pkt czerwone         (XX)

2)        za trofeum spreparowane starannie uważa się trofeum pozbawione tkanki mięsnej i łącznej oraz wybielone, z pełnym uzębieniem – z wyjątkiem ubytków naturalnych.

III.Sankcje

Naczelna Rada Łowiecka postuluje, aby przy wymierzaniu kar porządkowych zarządy okręgowe stosowały poniższe zasady:

A. Nieprzestrzeganie kryteriów odstrzału selekcyjnego

1)      za uzyskanie 1 pkt czerwonego (X) – upomnienie lub nagana,

2)      za wielokrotne  uzyskanie 1 pkt czerwonego, w obrębie tego samego gatunku w danym sezonie łowieckim lub w dwóch kolejno po sobie następujących sezonach łowieckich, zawieszenie w prawach odstrzału samców tego gatunku na okres od 1 do 2 sezonów łowieckich,

3)      za uzyskanie 2 punktów czerwonych  (XX) zawieszenie w prawach odstrzału  samców danego gatunku na okres od 1 do 2 sezonów łowieckich,

4)      za uzyskanie wielokrotności dwóch punktów czerwonych w jednym roku w obrębie tego samego gatunku zawieszenie w prawach odstrzału samców tego gatunku na okres od 2 do 3 sezonów łowieckich,

5)      za nie dostarczenie trofeum do oceny zawieszenie w prawach odstrzału samców zwierzyny płowej na okres od 2 do 3 sezonów łowieckich.

B.   Niestaranna preparacja trofeów lub dostarczenie trofeum w stanie uniemożliwiającym dokonanie oceny.

1)      za uzyskanie 1 pkt żółtego (Z) upomnienie lub nagana,

2)      za uzyskanie 2 pkt żółtych (ZZ) lub wielokrotności punktu żółtego w danym sezonie - zawieszenie w prawach odstrzału samców zwierzyny płowej na okres 1 do  2 sezonów łowieckich.

C. Nieprzestrzeganie zasad odstrzału strukturalnego

1)      za uzyskanie 1 pkt  niebieskiego (N) upomnienie lub nagana,

2)      za uzyskanie w danym sezonie wielokrotności punktu niebieskiego - zawieszenie w prawach odstrzału samców zwierzyny płowej na okres 1 do 2 sezonów łowieckich.

IV. Przepisy przejściowe:

1)      w związku z art. 4 Ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy prawo łowieckie (Dz. U. nr 172 poz. 1802 ) do czasu uchwalenia nowego statutu Polskiego Związku Łowieckiego za naruszenie zasad selekcji osobniczej, odstrzału strukturalnego oraz postępowania z trofeami łowieckimi stosuje się sankcje przewidziane w §11 ust. 3 i §21 ust. 1 statutu Zrzeszenia;

2)      kary porządkowe stosują:

a)            w stosunku do członków kół łowieckich – zarządy kół,

b)            w stosunku do członków niestowarzyszonych – właściwe zarządy okręgowe

3)      do czasu uchwalenia nowego statutu Zrzeszenia arkusze oceny, o których mowa w części I. pkt 7, przesyłane są do:

a)            zarządów kół łowieckich w przypadku dokonania odstrzału przez członka koła,

b)            właściwych zarządów okręgowych w przypadku dokonania odstrzału przez członka niestowarzyszonego.