UZASADNIENIE

Głównym powodem nowelizacji ustawy Prawo łowieckie jest konieczność dostosowania jej przepisów do norm obowiązujących w Unii Europejskiej, a także usunięcie pewnych niekonsekwencji w przepisach dotychczas obowiązujących. W proponowanych zmianach znalazła się materia regulowana do tej pory rozporządzeniami, co częstokroć powodowało zarzut o ich niekonstytucyjność. Uszczegółowiono także przepisy dotyczące Polskiego Związku Łowieckiego. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej wymusza zmianę przepisów dotyczących możliwości przynależności do Polskiego Związku Łowieckiego, a także prawa do polowania w naszym kraju. Projektowane przepisy przewidują uznanie uprawnień do wykonywania polowania posiadanych przez obywateli państw należących do Unii Europejskiej na terenie naszego kraju, jednak pod wyjątkiem zdania przez te osoby egzaminu uzupełniającego. Zakres egzaminu dotyczyć będzie przepisów dotyczących zasad i warunków wykonywania polowania, a także listy gatunków zwierząt łownych oraz okresów polowań na te zwierzęta. Uzasadnione jest to faktem, iż w Unii Europejskiej brak jest unifikacji prawa łowieckiego i każdy z członków na terenie własnego państwa może przyjmować odmienne rozwiązania prawne. Także obywatele państw należących do Unii Europejskiej będą mogli zostać członkami Polskiego Związku Łowieckiego na tych samych zasadach co Polacy. Do tej pory istniał wymóg stałego zamieszkiwania na terenie naszego kraju.

1) Proponowana zmiana art. 4 ust. 2 pkt 2 zmierza do odformalizowania możliwości polowania przy pomocy ptaków łowczych. Ponieważ na posiadane takiego ptaka wymagane jest zezwolenie ministra, uznano iż zbytecznym jest dodatkowe zezwolenie na łowienie przy jego pomocy zwierzyny.

2) Propozycja zmian art. 8 ust. 3 uzasadniona jest podstawowym rozwiązaniem przyjętym przez ustawę Prawo łowieckie. Art. 1 ustawy stanowi, iż zwierzęta łowne w stanie wolnym są własnością skarbu państwa zaś w art. 6 oraz 7

wskazuje ministra ds. środowiska oraz wojewodów jako organy administracji w zakresie łowiectwa. Siłą rzeczy administracja państwowa powinna mieć efektywny wpływ na gospodarowanie populacjami zwierząt łownych. Roczne plany łowieckie oraz wieloletnie plany hodowlane stanowią podstawowy instrument sterowania populacjami zwierzyny przy czym roczne plany łowieckie dla poszczególnych obwodów łowieckich powinny być ściśle powiązane z planami wieloletnimi opracowanymi dla rejonów hodowlanych. Z tego też powodu rejony hodowlane oraz plany wieloletnie dla tych rejonów powinien ustalać wojewoda. Obok dotychczasowego uprawnienia wojewody, jakim jest tworzenie obwodów łowieckich, powstałby w ten sposób pakiet uprawnień umożliwiający efektywne oddziaływanie na prowadzoną przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich, gospodarkę łowiecką. Roczne plany łowieckie, powiązane z planami wieloletnimi i z nich wynikające, sporządzaliby, jak dotychczas, dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich. Zatwierdzane byłyby one - w przypadku obwodów dzierżawionych - przez podmioty wydzierżawiąjące te obwody, zaś w przypadku obwodów wyłączonych z wydzierżawienia - przez wojewodów. Wyłączenia obwodów z wydzierżawienia dokonuje minister właściwy do spraw środowiska do realizacji celów wskazanych w ustawie. Jest zatem rzeczą oczywistą, iż kontrole nad realizacją tych celów powinien sprawować także organ administracji państwowej.

3) Zmiana art, 9 ust. 1 pkt 2 polega na umożliwieniu przeprowadzania wiosennych prób polowych psów myśliwskich. Szkolenie tego typu jest koniecznością, chociażby z uwagi na fakt, iż do określonych polowań wymagane jest posiadanie ułożonego w tym celu psa.

4) Przepis art. 15 ust. 4 rozszerza delegację do wydania rozporządzenia między innymi o określenie sposobu postępowania z tuszami zwierzyny bezprawnie pozyskanej, a także o określenie podmiotu uprawnionego do pobierania ekwiwalentu za zwierzynę bezprawnie pozyskaną. Do tej pory brak było w tym zakresie przepisów, co w praktyce czyniło martwymi przepisy rozporządzenia.

5) Wprowadzenie w art, 28 po ust. 1 pkt 1a umożliwi wydzierżawianie obwodów łowieckich także Polskiemu Związkowi Łowieckiemu. Stwarza to gwarancję, że wszystkie obwody łowieckie, niezależnie od ich jakości, znajdą dzierżawcę.

Należy bowiem oczekiwać, że w związku z rosnącymi kosztami zagospodarowania łowisk niektóre deficytowe obwody łowieckie nie znajdą chętnych dzierżawców. W tej sytuacji dzierżawcą może być Polski Związek Łowiecki.

6) Art. 28 ust. 2 nie regulował dotąd terminu na jaki przekazuje się w zarząd obwody łowieckie celem prowadzenia ośrodków hodowli zwierzyny. Nowy przepis, z jednej strony, ułatwi decyzję w sprawie przekazywania obwodów do dzierżawienia, z drugiej zaś zwolni ministra i zainteresowane podmioty z cyklicznego podejmowania uciążliwych procedur administracyjnych związanych z przedłużaniem wyłączenia obwodów z wydzierżawienia, w przypadku prawidłowego ich funkcjonowania.

7) Proponowany przepis art. 29 ust. 1 pkt 3 ma charakter przepisu kompetencyjnego i będzie miał zastosowanie, kiedy obwód łowiecki znajduje się na terenie dwóch lub więcej powiatów.

8) Ust. 5 art. 29 wypełnia istniejącą lukę dotyczącą sytuacji, gdy w trakcie umowy dzierżawy następuje wyłączenie z wydzierżawienia i przekazanie obwodu celem prowadzenia OHZ. Podobnie jak w przypadku podziału czy zmiany granic obwodu niezbędnym jest rozliczenie między dotychczasowym dzierżawcą a nowym zarządcą.

9) Z uwagi na fakt, że Polski Związek Łowiecki realizuje nałożone przez ustawodawcę zadania gospodarowania populacjami zwierząt łownych dzierżawiąc obwody łowieckie, umowa dzierżawna, choć jest umową cywilnoprawną pomiędzy wydzierżawiającym a dzierżawcą, powinna spełniać określone wymogi, które zostały zapisane w ustawie. Proponowany zapis art. 29 a jest niezbędny, bowiem ingeruje w określoną przez kodeks cywilny swobodę zawierania i kształtowania umów. Musi mieć zatem rangę przepisu ustawowego.

10) Dotychczasowy przepis przewidywał, iż udział w kosztach ochrony lasu przed zwierzyną uwzględniany był w wysokości czynszu. Ponieważ czynsz podlega podziałowi pomiędzy właściwe nadleśnictwo i gminę, to gminie przypadały także wpłaty uiszczane przez dzierżawców, bądź zarządców tytułem partycypacji w kosztach ochrony lasów przed zwierzyną. Nie znajduje to jakiegokolwiek uzasadnienia, bowiem ochroną lasu, a co za tym idzie kosztami z tym związanymi nie zajmuje się gmina a nadleśnictwo.

11) Zmiana brzmienia dotychczasowego art. 32 ustawy wynika z konieczności uzupełnienia przepisów dotyczących Polskiego Związku Łowieckiego. Państwo powierza PZŁ określone zadania w dziedzinie łowiectwa i musi zatem posiadać gwarancję, iż struktura organizacyjna Związku umożliwi realizację tych zadań. Z drugiej strony, zgodnie z duchem Konstytucji RP, Zrzeszenie ma prawo samodzielnie kształtować swe normy statutowe w ramach istniejącego prawa. Aby spełnić obie cytowane zasady wykorzystano w tym miejscu przepisy ustawy o stowarzyszeniach, umożliwiając Zrzeszeniu kształtowanie swych wewnętrznych rozwiązań organizacyjnych po spełnieniu warunków minimalnych określonych w ustawie. Głównym ustawowym zadaniem Polskiego Związku Łowieckiego jest prowadzenie racjonalnej gospodarki łowieckiej. Jej elementami Jest ochrona. hodowla i pozyskiwanie zwierzyny. Członkowie Zrzeszenia, tak osoby fizyczne, jak i prawne - koła łowieckie, realizując wymienione zadania działają na rzecz ochrony przyrody. Statut Zrzeszenia uchwala wprawdzie Krajowy Zjazd Delegatów PZŁ ale zawierać on powinien wskazane w ustawie struktury organizacyjne, które dają gwarancję skutecznego realizowania zadań ustawowych a także zapewniają realizację praw obywatelskich w dziedzinie łowiectwa. Zgodnie z zaleceniami komitetu integracyjnego udostępniono wszystkim obywatelom państw Unii Europejskiej prawo do polowania na terytorium kraju na warunkach takich, jakie obowiązują obywateli polskich. W związku z potencjalnym zagrożeniem wynikającym z posługiwania się przez członków zrzeszenia bronią palną nałożono na nich obowiązek ubezpieczenia się od odpowiedzialności cywilnej oraz następstw nieszczęśliwych wypadków.

12) Przepisy dotyczące zasad organizacyjnych Zrzeszenia są analogiczne do tych określonych w ustawie o stowarzyszeniach. Poza minimum określonym w ustawie związek otrzymał prawo powoływania innych, dodatkowych struktur, które wspomagałyby jego działalność. Podstawową strukturą organizacyjną Polskiego Związku Łowieckiego pozostają koła łowieckie realizujące na terenie dzierżawionych obwodów łowieckich cele racjonalnej gospodarki łowieckiej. Koła posiadają osobowość prawną co wymusza na nich dbałość o efektywność prowadzonej gospodarki łowieckiej. Członkostwo w Polskim Związku Łowieckim jest warunkiem istnienia koła oraz posiadania przez nie osobowości prawnej. Polski Związek Łowiecki aby skutecznie realizować zadania w dziedzinie gospodarki łowieckiej nałożone przez państwo, musi posiadać struktury sprawujące nadzór nad działalnością kół łowieckich. Strukturą taką są terenowe oddziały Zarządu Głównego PZŁ, który jest reprezentantem Zrzeszenia i odpowiada za realizację zadań zleconych w dziedzinie łowiectwa bezpośrednio przed centralnymi organami administracji państwowej. Struktura organizacyjna Związku zapisana w ustawie odpowiada strukturom określonym dla organizacji pozarządowych w ustawie o stowarzyszeniach. Poza określonymi w ustawie organami Związek posiadać może także inne - o ile określi je w uchwalanym przez siebie Statucie.

13) W art. 33 pozostawiono dotychczasową zasadę określającą koło łowieckie jako podstawową strukturę organizacyjną Zrzeszenia. Kierując się zasadami realizowanymi w państwach Unii Europejskiej, wprowadzono możliwość nadzoru sądowego nad istotnymi decyzjami korporacyjnymi Zrzeszenia takimi jak nabywanie i utrata członkostwa w PZŁ a także w kole łowieckim.

14) Zmniejszono minimalną liczbę członków zawiązujących się kół łowieckich w celu zwiększenia ilości kół, co w efekcie powinno wzmocnić ich demokrację wewnętrzną oraz poprawić efektywność prowadzonej przez nie gospodarki łowieckiej. Powiększenie liczby kół łowieckich spowoduje ograniczenie ilości dzierżawionych przez jedno koło obwodów łowieckich a to z kolei powinno wpłynąć na zintensyfikowanie prowadzonej tam gospodarki łowieckiej. Istnienie koła łowieckiego jest ściśle powiązane z dzierżawieniem przez nie co najmniej jednego obwodu łowieckiego.

15) Do pakietu zadań Zrzeszenia dodano obok ustalania kierunków i zasad rozwoju łowiectwa także ustalanie zasad selekcji populacyjnej i osobniczej zwierząt łownych. Selekcja populacyjna dotyczy wszystkich gatunków zwierząt łownych zaś osobnicza - jedynie samców zwierzyny płowej to znaczy łosi, jeleni, danieli, saren oraz muflonów.

16) Uściślono przepisy organizacyjne dotyczące tworzenia majątku Zrzeszenia wychodząc z założenia, że PZŁ jest organizacją ideową tzn. nie działa w celach komercyjnych. Z tego też powodu majątek wypracowany w trakcie tej działalności, tak na szczeblu koła łowieckiego, jak i na pozostałych szczeblach zarządzania powinien być zachowany dla realizacji zadań ustawowych Zrzeszenia.

17) Z uwagi na fakt iż Polski Związek Łowiecki realizuje zadania państwa w dziedzinie gospodarki łowieckiej, nadzór nad tą działalnością sprawować winien centralny organ administracji państwowej. Od lat nadzór ten sprawuje Minister środowiska. Jednocześnie sfera działalności związku, która nie jest związana bezpośrednio z realizacją zadań ustawowych powinna podlegać związkowej samorządności. Z tego też powodu za najtrafniejsze rozwiązanie uznano nadzór jaki wynika z ustawy o stowarzyszeniach gdzie decyzje podległej organizacji mogą być kontrolowane poprzez sądy powszechne a nie bezpośrednio przez administrację państwową.

18-20) Zmieniono przepisy o strażnikach łowieckich jakich powinni posiadać dzierżawcy bądź zarządcy obwodów łowieckich. Dotychczasowa ustawa wyposażała te osoby w poważne kompetencje (np. występowanie przed sądami w roli oskarżyciela, legitymowanie osób, przeszukiwanie pojazdów i pomieszczeń) co pociągało za sobą wysokie wymagania odnośnie kwalifikacji tych strażników. Większość tych wymagań (np. wykształcenie) była praktycznie niewykonalna. Z tego też powodu z jednej strony ograniczono poważnie przywileje tych strażników a z drugiej urealniono wymagania jakie się im stawia w tym zakresie.

21) W art. 42 ust. 1 poszerzono krąg osób mających prawo do wykonywania polowania o cudzoziemców - obywateli państw Unii Europejskiej, którzy posiadają uprawnienia do wykonywania polowania na terenie państwa należącego do Unii Europejskiej. Wprowadzono także obowiązek corocznego treningu strzeleckiego organizowanego przez Polski Związek Łowiecki, co podniesie poziom wyszkolenia strzeleckiego myśliwych. W ust. od 3 do 7 rozszerzono także przepisy dotyczące warunków wykonywania polowania oraz rodzajów uprawnień i trybu ich nabywania. Więcej uwagi poświęcono szczególnie sokolnictwu gdyż w dotychczasowej ustawie było ono potraktowane zbyt lapidarnie co rodziło wątpliwości i dowolności w interpretowaniu istniejących przepisów. Dotychczas przepisy te zawarte były w rozporządzeniu, a winny mieć one rangę ustawową. Przyjęto także rozwiązanie w myśl którego nabyte uprawnienia do wykonywania polowania tracą moc po upływie 5 lat od ustania członkostwa w PZŁ.

22-24) W art. 42 a wprowadzono przepis umożliwiający obywatelom państw Unii Europejskiej wykonywanie polowania w Polsce na takich warunkach, na jakich czynią to obywatele RP. Niezależnie od tego utrzymano możliwość wykupienia przez cudzoziemca polowania bez konieczności nabywania uprawnień (osobą odpowiedzialną za prawidłowy odstrzał jest wówczas tzw. podprowadzający), a także polowanie za zgodą ministra sprawującego nadzór nad łowiectwem (art. 43 ust.1). Wart. 42 b i c wprowadza się obowiązek znakowania wybranych gatunków zwierzyny oraz oceny prawidłowości pozyskania samców zwierzyny płowej. Pierwszy z tych przepisów spełnia wymogi unijne w dziedzinie identyfikacji pozyskanych tusz, zaś drugi - umożliwia skuteczną kontrolę prawidłowości podstawowych gatunków zwierzyny.

25) Przepis art. 42 b przewiduje delegację do wydania rozporządzenia dotyczącego trofeistyki łowieckiej. Do tej pory brak było takich przepisów, co w sposób znaczny utrudniało Jej prowadzenie.

26) Przepis art. 43 ust. 1 dotyczy możliwości wykonywania polowania przez cudzoziemców z poza Unii Europejskiej, bądź też obywateli polskich stale zamieszkujących za granicą.

27) Zmiana brzmienia art. 43 ust. 2 pkt 1-3 wynika z konieczności doprecyzowania delegacji ustawowej dla ministra gdyż część przepisów jaka znalazła się w rozporządzeniu stanowi materię ustawową.

28) Przepis ten stał się koniecznością ze względu na zmianę numeracji poprzednich artykułów.

29) Wykreślenie z art. 45 ust. 1 wyrazów odnoszących się do struktury organizacyjnej Polskiego Związku Łowieckiego wynika z faktu, iż struktura PZŁ została opisana w całości w art. 32.

Proponowane rozwiązania nie będą pociągać dla budżetu Państwa środków finansowych.

Powrót