Powrót
Borsuk
Daniel
Dzik
Dziki królik
Jeleń sika
Jeleń szlachetny
Jenot
Kozica
Kuna domowa
Kuna leśna
Lis
Łasica łaska
Łoś
Muflon
Norka amerykańska
Norka europejska
Piżmak
Ryś
Sarna
Tchórz stepowy
Tchórz zwyczajny
Wilk
Wydra
Zając bielak
Zając szarak
|
Zając bielak - Lepus timidus (Linnaeus, 1758)
Rząd: Zającokształtne - Lagomorpha
Rodzina: Zającowate - Leporidae
|
|
Opis: Zając bielak różni się od zająca szaraka nieco mniejszymi wymiarami i masą ciała. Ubarwienie letnie zająca bielaka jest dość zmienne z przewagą tonacji buroszarej i niewielką domieszką barwy rudawej. Spód ciała ma biały, ogon od spodu biały, z wierzchu szary, ale bez czarnego włosa, końce uszu czarne. Zimą całe futro jest białe, tylko końce uszu czarne. Barwa ogona i jego kształt są dobrą cechą diagnostyczną, pozwalającą odróżnić zająca bielaka od zająca szaraka. Stopy bielaka są silnie uwłosione, co uwidocznia się na szerszym tropie w porównaniu z zającem szarakiem.
Zasięg geograficzny: tego gatunku obejmuje Islandię, Wyspy Brytyjskie (Irlandię, Szkocję), Alpy, Skandynawię, północną część Europy Wschodniej, północną Azję po Kamczatkę i Sachalin. Południowa granica zasięgu w europejskiej części ZSRR przebiega na linii Puszcza Białowieska, Kijów, Charków, Woroneż. Przez Polskę przebiega zachodnia granica dość zwartego zasięgu tego gatunku, obejmując część Pojezierza Mazurskiego (Puszcza Augustowska i Romincka), a także Puszczę Białowieską, gdzie spotykany bywa tylko sporadycznie.
Biotop: Zając bielak występuje głównie w większych kompleksach leśnych zarówno w lasach liściastych, jak i mieszanych, a także w borach. Na północy zasiedla tajgę i tundrę. W przeciwieństwie do szaraka zasiedla tereny bagienne, często występuje w dolinach rzek. W okolicach górzystych przebywa najczęściej na wysokości ponad 1000 m (w Alpach osiąga 3400 m n.p.m.). Rozprzestrzenienie bielaka w terenie zmienia się w zależności od sezonu.
W lecie rozmieszczenie osobników w różnych biotopach jest bardziej równomierne niż w zimie, kiedy to występują znaczne różnice w skupiskowości populacji tego gatunku związane z zasobnością i dostępnością żeru w danym biotopie.
Pokarm: Na żer wychodzi zwykle nocą. Pokarm bielaka w lecie stanowi soczysta roślinność zielna.
Rozród i rozwój: Okres rozrodu trwa od lutego-marca do września-października w zależności od stref klimatycznych. Ciąża trwa od 47 do 53 dni, średnio 50 dni. Przeciętna wielkość miotu u bielaka zawiera się w granicach 2-8, częściej 3-5. Młode rodzą się z otwartymi oczami, owłosione i od razu ruchliwe. Ssą matkę przez około 3 tygodnie. Po 10 dniach zaczynają żerować samodzielnie. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 8-9 miesięcy. Fizjologiczna długość życia bielaka nie jest znana. Najstarszy zając znakowany w Szkocji miał 6 lat. Bielak wyprowadza w sezonie rozrodu od 1 do 3 miotów. Na terenach o łagodniejszym klimacie parkoty zaczynają się w lutym, a pierwszy miot przychodzi na świat w kwietniu. W wiosennym rozrodzie uczestniczą nie wszystkie samice. Drugi miot ma miejsce w czerwcu lub na początku lipca. W tym okresie ogół samic uczestniczy w rozrodzie. Jest to miot decydujący o wielkości przyrostu młodych w danym roku. W trzecim miocie uczestniczy niewielka liczba samic w populacji.
Behawior: Populacje bielaka w zwartej części areału charakteryzują się występowaniem cyklicznych zmian liczebności, które mają miejsce co 4-5 lat. Z cyklami tymi na północy związane są fluktuacje liczebności wielu drapieżców, jak lis, kuna, gronostaj.
Zając bielak, podobnie jak szarak, jest zwierzęciem osiadłym. Znakowane zające zarówno stare, jak i młode w większości wypadków odławiane były nie dalej jak 200 m, sporadycznie do 500 m od miejsca poprzedniego odłowu. W okresie zimowym natomiast pokonują dystanse do 1 km i dłuższe szukając bardziej dostępnej bazy pokarmowej na zrębach czy w młodnikach.
Góra strony
|
|
|
